2021 bütçesi açıklandı. Hükümet, bütçe uygulamasında fonksiyonel sınıflandırmadan vazgeçince; toplumda şehir hastanelerinde ve ulaştırma projelerinde verilen garantilerin izlenemeyeceğine ilişkin bir beklenti oluşmuştu. Ancak uygulama öyle olmadı. Özellikle şehir hastanelerinde ödeneklerin isimleri değiştirilse de garanti ödemelerine ilişkin bilgileri izlemek mümkün.
Bakın bütçedeki bu garanti ödeneklerini ben nasıl okudum.
Önce bilgi
Karayolları Genel Müdürlüğü (KGM) bütçesi, Gebze-İzmir, Kuzey Marmara ve Ankara-Niğde otoyolları ile Yavuz Sultan Selim köprüsünde verilen gelir garantilerine ilişkin ödenekleri içermektedir. Ulaştırma sektöründe verilen gelir garantileri koşullu yükümlülüktür. Koşullu yükümlülüklerde geçiş ücretlerini esas olarak kullanıcılar ödemektedir. Gerçekleşen gelir, garanti edilenin altında kalırsa fark KGM bütçesinden ödenmektedir.
Şehir hastanelerinde verilen garantiler doğrudan yükümlülüktür. Bu garantilerden ilki kullanım bedelidir. Bu bedel hastanelerinin 7 gün 24 saat emre amade tutulması için doğrudan ödenmektedir. Görüntüleme, laboratuvar, yemek ve çamaşır gibi miktara bağlı hizmetler ise ulaştırma sektöründe olduğu gibi koşullu yükümlülüktür. Ancak, ulaştırma sektöründen farklı olarak bu ödemeleri müşteriler değil, Bakanlık doğrudan kendisi yapmaktadır. Temizlik, otopark ve güvenlik gibi miktara bağlı olmayan diğer hizmetler ise doğrudan yükümlülüktür.
Garanti ödemeleri döviz kurlarındaki ve enflasyondaki artışa bağlı olarak artırılmaktadır.
Sonra hesap/tahmin
Hem 2020 hem de 2021 bütçelerinde, 2021 ve 2022 ödeneklerine ilişkin tahminler bulunmaktadır. Aşağıdaki tabloda bu tahminlerdeki değişimler yer alıyor. Değişim oranları, 2021 bütçesi hazırlanırken 2021-2022 bütçelerine ilişkin hesaplanan ödenek tahminlerinin, 2020 bütçesindeki tahminlerine göre değişimini göstermektedir.
Sağlık Bakanlığı, kullanım bedeli tahminini 2021 ve 2022 yılları için sırasıyla %10,7 ve % 0,8 oranlarında artırmış. Hizmet bedeli ödeneklerine ilişkin tahminlerini ise sırasıyla % 17,3 ve % 15,9% oranlarında düşürmüş.
Bütçe teklifleri TBMM’ye en geç 17 Ekim tarihinde gönderilir. İdarelerin bu tahminlerini en son 1 Ekim tarihinde güncellediklerini kabul edelim. Bu durumda, 1 Ekim 2019 ve 2020 tarihleri arasında dolar kuru da % 36 artmış.
Şimdide soru(lar)
Bir yıllık sürede dolar kuru % 36 artmışken, idarelerin ödenek tahminleri neden kur artışının çok altında kaldı?
Sağlık Bakanlığının doğrudan yapacağı kullanım bedeli ödeneğindeki revizyonuyla, KGM’nin koşullu yükümlülük tahminine ilişkin revizyonu neden bu kadar farklı? Bu iki kurum döviz kurları ve enflasyondaki artışları farklı yöntemlerle mi tahmin ediyor? Bütçeyi hazırlayan merkezi kurumlar bu farklılıkların nedenlerini inceliyor mu?
Sağlık Bakanlığı’nın tahmini doğruysa; KGM önümüzdeki yıllarda otoyollarda ve köprülerdeki geçişlerin çok daha düşeceğini tahmin ederek mi ödenekleri bu kadar artırdı?
KGM’nin tahmini doğruysa; Sağlık Bakanlığı şehir hastanelerine ilişkin ödenek tahminlerini neden bu kadar düşük hesaplıyor? Hatta 2022 yılı bütçesinde kullanım bedeli ödeneğini ihmal edilecek kadar bir oranda (% 0,8) artırdı.(Hatırlatmalıyım, Bakanlığın toplam bütçe ödenek tahminindeki artış sırasıyla % 12 ve % 8'dir.)
Sağlık Bakanlığı kullanım bedeline ilişkin ödenek tahminlerini artırırken, hizmet bedeline ilişkin ödenek tahminlerini neden düşürdü? Özel şirketler hizmet bedelinde indirim mi yapacak? Yoksa Bakanlık bazı hizmetleri artık satın almayacak mı?
Bu soruların cevabını bilen var mıdır?
Değerli Hocam, bu önemli soruları sorduğun için teşekkürler.
YanıtlaSilTahminlerde uygulama ortusmeyince hesap soracak makam var mi bu sekil hesabi bizim bakkal yapsa batar ama devlet ek ödenek diyor ek bütçe ek borçlanma diyor sonuç müteahhide giden paralar
YanıtlaSil