İşletme süresi her iki projede de aynıdır (Tablo 1). Nakkaş-başakşehir kesiminin uzunluğu, Aydın-Denizli’ninkisinin % 27’si olmasına karşın, verilen araç garantisi 2,7 kat daha fazladır. Bunun Kuzey-Marmara’da gelir artırıcı bir etkisi olacaktır elbette.
Sürekli iptal edilen ve/veya ertelenen Aydın-Denizli otoyolunun en son ihalesi 26 Mart, 2019 tarihinde yapıldı ve ihale sonuçları KGM tarafından yazılı olarak ayrıntılı biçimde açıklandı. Bu açıklamalara göre verilen gelir garantisini hesaplayıp 1,8 milyar ABD doları bulmuştum (bu yazıda da kullanacağım, bu ihaledeki gelir garantisinin hesaplama yöntemine şu yazımdan bakabilirsiniz).
Son ihalelerde verilen tekliflerde ortaya çıkan gelir garantilerini hesapladım. Gelin hesaplamaları beraber okuyalım.
(Aydın-Denizli konusunda bugün Çiğdem Toker’de Sözcü gazetesindeki köşesinde değerli bir yazı kaleme aldı).
Aydın-Denizli otoyolu
İptal edilen en son ihaledeki bilgilere göre Aydın-Denizli otoyolunun uzunluğu 154 km idi. Bu defa yol uzunluğu 163 km belirlendi. Bakanın şu açıklamasında ironik biçimde yolun uzunluğunun hem 154 hem de 163 km olduğu belirtiliyor. Ama ben yine de son veriyi kullanıp 163 km’yi esas alacağım.
İptal edilen ihalede yatırım bedeli (5,3 milyar TL) ve kilometre başına geçiş garantisi (5 Euro cent) KGM tarafından belirlendi ve kazanan teklifin belirlenmesinde işletme süresi esas alındı. Yani en kısa süreyi veren teklif ihaleyi kazanacaktı. Bu defa işletme süresi sabit tutuldu (17 yıl) ve yatırım tutarları ve geçiş ücretleri yarıştırıldı. Teorik olarak en düşük teklifi veren ihaleyi kazanacaktır.
İhalede en düşük yatırım tutarı ve gelir garantisi teklifleri sırasıyla 8,8 milyar TL ve 2 milyar ABD dolarıdır (Tablo 2).
Bu teklife bakıldığında; iptal edilen ihaleye göre yol uzunluğunun sadece 9 km artırılmasına karşın, yatırım tutarı teklifinin % 46,6 ve gelir garantisi teklifinin de % 11 arttığı görülmektedir.
Kuzey Marmara otoyolu
Şehir trafiğine alternatif bir güzergâh sağlayacak otoyolun Nakkaş-Başakşehir arası 45 km uzunluğundadır. Yukarıda belirtmiştim Aydın-Denizli otoyoluna göre çok daha kısa olmasına karşın bu projede verilen araç garantisi çok daha fazladır. Bunun gelir yaratıcı etkisini tekliflerde hemen görmekteyiz.
En düşük teklife göre yatırım maliyeti 8,4 milyar TL ve gelir garantisi 1,9 milyar ABD dolarıdır (Tablo 3).
İnşaat işinden anlamam; ancak verilen en düşük tekliflere göre uzunluğu 163 km olan Aydın-Denizli otoyolunun yapım maliyeti 8,8 milyar TL ve gelir garantisi 2 milyar ABD dolarıdır. Bu yolun % 27 uzunluğuna sahip olan Nakkaş-Başakşehir otoyolundaki en düşük yatırım bedeli (8,4 milyar TL) ve gelir garantisi (1,9 milyar ABD doları) teklifleri de Aydın-Denizli otoyolunda verilen tekliflerle hemen hemen aynıdır.
Bu çerçevede insanın aklına ister istemez şu sorular geliyor.
- 26 Mart 2019 yılındaki iptal edilen ihaleye göre daha yüksek yatırım bedeli ve gelir garantisi teklifi verilen Aydın-Denizli otoyolunun bu ihalesinin sonucu da iptal edilecek midir?
- Aydın-Denizli otoyolunun üçte biri uzunluğundaki Nakkaş-Başakşehir otoyolunda verilen nominal tekliflerin, Aydın-Denizli’deki tekliflerle hemen hemen aynı seviyede olması normal midir? Nominal tekliflerin, kilometre başına gelir garantileri milyon ABD doları cinsinden şu şekildedir:
- Aydın-Denizli (2019): 11,7
- Aydın-Denizli (2020): 12,2
Nakkas-Başakşehir (2020): 42,0
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder