2005 yılında yapılan ihale neticesinde imzalanan imtiyaz sözleşmesi ile kamu işletmesi olan Türk Telekom’un (TT) % 55’i Oger Telekom’a 21 yıllığına devredilmiştir. Türk Telekom Grubu, sabit hat ve GSM’den geniş bant internete kadar bütünleşmiş telekomünikasyon hizmetleri sunmaktadır. Cep telefonu işletmecisi AVEA’da TT’nin bir iştirakidir.
TT sabit internet piyasasının üst pazarında yer almaktadır. Alt pazarda ise internet servis sağlayıcıları (İSS) faaliyet göstermektedir. İSS’ler alt pazarda internet (ADSL) hizmeti sunabilmek için TT’den sabit hat hizmeti satın almak durumundadır. TT sabit hatlarda monopol olduğu için hizmet sunduğu İSS’ler arasında ayrımcılık yapabilme gücüne sahiptir. Örneğin, diğer İSS’ler ile karşılaştırıldığında kendi iştiraki olan TTNet’e daha avantajlı koşullarda sabit hat hizmeti sunması durumunda, alt pazarda TTNet çok önemli bir maliyet avantajı yakalayacak ve rakiplerine üstünlük sağlayacaktır. Böylece –rakiplerini piyasadan çıkartarak- pazar payını da artıracaktır.
Nitekim, Rekabet Kurumu (RK) bir kararında TT ve TTNet’den oluşan ekonomik bütünlüğün, toptan genişbant internet erişim hizmetleri –üst- pazarındaki hâkim durumunu, perakende genişbant internet hizmetleri –alt- pazarında fiyat sıkıştırması yoluyla kötüye kullandığına, bu suretle 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un 6. maddesini ihlal ettiğini kararlaştırarak, TT ve TTNet’e müteselsilen 12,4 milyon idari para cezası vermiştir (Cezanın nominal büyüklüğüne bakmayın. 4054 sayılı Kanunun lafzı çerçevesinde, RK rekabet ihlalinin neden olduğu muhtemel zararın boyutunu göz önünde bulundursaydı ceza çok çok daha fazla olabilirdi. Ancak, RK rekabet ihlallerinde maalesef ihlalden zarar gören tüketicilerden çok, ihlali yapan teşebbüslerin mali durumunu gözetiyor gibi duruyor).
2011 yılının ikinci çeyreği itibariyle - hakim durumunun kötüye kullanılmasının da etkisiyle- TTNet’in -kablo ve mobil hariç- internet pazar payı % 86’dır. En yakın rakibi Süperonline’ın pazar payı ise % 4’dür. Farka bakarmısınız! (grafiği büyütmek için üzerini tıklatınız).
TTNet’in hakim oyuncu olduğu internet piyasasında tarifeler uluslararası karşılaştırılmalar çerçevesinde bir hayli de yüksektir (bu konuda şu yazıma bakabilirsiniz).
Bu gelişmelere karşın TTNet’in son günlerdeki agresif reklam kampanyalarının farkında mısınız? Hani şu “mümkünlü de her şey mümkün” reklamı. Kampanya o kadar atak ki? İnsan “neler oluyor TTNet pazarda hiç rakip istemiyor mu? Pazarın tamamına mı hakim olmak istiyor?” sorularını sormadan edemiyor. Mümkünlü de tek İSS olarak TTNet mi faaliyet gösterecek?
Kazın ayağı sanıldığı gibi değil. Sektör düzenleyicisi BTK ve antitröst düzenleyicisi RK’dan daha aktif çalışan bir başka düzenleyici var piyasalarda: teknoloji.
Malum internet hizmetleri sabit hatların yanısıra kablo ve mobil hatlar üzerinden de sunulabiliyor.
2010 yılı başı itibariyle genişbant pazarında TTNet’in Pazar payı % 81’dir. Ancak, pazarda fiber ve mobil genişbantın da etkisi ile birlikte TTNet’in pazar payı gerilemiş ve 2011 yılının ikinci çeyreğinde % 56 seviyelerine inmiştir. Mobil genişbant internet hizmetlerinin pazar payındaki artışı ise devam ederek % 33’e yükselmiştir. Kablo internet hizmeti sunan işletmecilerin pazar payı ise % 3,4 olurken, fiberin pazar payı %1,7 olarak gerçekleşmiştir (grafiği büyütmek için üzerini tıklatınız).
Sabit hat sahibi TT Avrupada fiber optik hat satın alırken, Süperonline büyük kentlerde harıl harıl fiber kablo döşemektedir. 3G ile Turkcell “vınnlamakta”; Vodafon “vodem”den süper internet sağlamakta, hatta TT’nin Avea’sı ‘jet" hızına çıkmaktadır.
TTNet sabit hat internet pazarında hakim durumu sayesinde rahattır. Ancak, teknolojideki ilerleme neticesinde mobil, kablo ve fiber internet pazarının gelişmesi neticesinde pazar payını ve gücünü kaybetmektedir. ‘Mümkünlü’de daha neler olacak neler. İzleyelim.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder