Türkiye'de İnternet Piyasa Yapısı ve Fiyatları

Bir önceki yazımda karşılaştırmalı olarak uluslararası internet tarifelerini değerlendirmiştim. Bu yazıda Türkiye'deki internet tarifelerini değerlendireceğim. Aşağıdaki grafikte Eylül/2010 dönemi itibariyle Türkiye’deki internet tarifeleri yer almaktadır. Tarifeler internet servis sağlayıcılarının (İSS) aylık olarak açıkladıkları tarifelerin, satış planında önerilen bağlantı hızına bölünmesiyle (aylık ücret/Mbit/saniye) hesaplanmaktadır. Grafikteki yer alan İSS’lerden TTNet, sabit (ADSL) internet pazarında en büyük paya sahiptir (% 86). Superonline fiber optik altyapısı ve Turksat/Uydunet kablo altyapısı üzerinden hizmet sağlamaktadır. Kaynağım "OECD Communications Outlook 2011". Grafikteki veriler 2010 Eylülüne ait olmakla beraber, piyasa yapısı ve fiyatlandırma eğilimleri konusunda önemli ipuçları sağlamaktadır (grafiği büyütmek için üzerini tıklatınız).

•  Öncelikle belirtmek gerekir ki bağlantı hızları arttıkça farklı altyapılar üzerinden hizmet sağlayan bütün firmaların tarifeleri düşmektedir. Bu anlaşılabilir bir durumdur, çünkü ölçek tasarrufları iş başındadır.
•   8 Mbit/s'ye kadar olan satış planlarında en ucuz tarife TTNet'e aittir. Sabit internet pazarında bakır kablo altyapısına TTNet'in % 99,9 hissesine sahip olan Türk Telekom (TT) tek başına shiptir. Diğer bir deyişle -Rekabet Kurulu tarafından da tespit edildiği üzere- TT ve TTNet sabit internet -üst- pazarında hakim durumdadır ve bu hakim durumunu alt pazarda kötüye kullanabilmektedir. Önemli ölçüde bu nedenle de diğer firmalardan (Superonline'dan) daha ucuza internet hizmeti sunabilmektedir.
• Ancak, 8 Mbit/s bağlantı hızını üzerinde işler değişmektedir. Bu bağlantı hızının üzerinde, Superonline fiber optik kablo üzerinden internet hizmeti sağlamaktadır. Fiber optik kablo altyapısı internet bağlantı hızlarının artmasına ve fiyatların düşmesine olanak sağlamaktadır. Nitekim, Superonline'nın 20 ve 50 Mbit/s bağlantı hızlarındaki limitsiz internet satış planları, TTNet'in 16 ve 32 Mbit/s bağlantı hızlarında sunduğu planlardan çok daha ucuzdur.
• Son olarak, kablo üzerinden hizmet sunan Turksat/Uydunet ve sabit internet (ADSL) üzerinden hizmet sunan TTNet'in en yüksek bağlantı hızları sırasıyla 20 ve 32 Mbit/s'dir. Buna karşın fiber optik kablo altyapısı üzerinden hizmet sunan Superonline 100 Mbit/s hızındaki bağlantı planında çok çok daha ucuza internet hizmeti sunabilmektedir. Bu nedenle bir önceki yazımda "İmtiyaz sözleşmesinin biteceği 2026 yılında Türk Hazinesi çağının modern altyapısından yoksun bir şirketi geri devralmak istemiyorsa, hissedarı olduğu Türk Telekom’un ve TTNet’in ileri teknoloji [fiber optik kablo]yatırımları yapmasını sağlamalıdır demiştim.